Czes\u0142aw Ta\u0144ski (1863-1942)<\/strong><\/p>\n

<\/em>\u00a0<\/p>\n

Nie by\u0142 in\u017cynierem ani zawodowym lotnikiem. Usi\u0142owa\u0142 samodzielnie, na podstawie informacji docieraj\u0105cych za po\u015brednictwem \u015bwiatowej fachowej prasy i publikacji, zrozumie\u0107 tajniki zar\u00f3wno lotu bezsilnikowego, jak i silnikowego. Konstrukcje swe opiera\u0142, o czym wolno s\u0105dzi\u0107 na podstawie zachowanych szkic\u00f3w i notatek, na budowie skrzyde\u0142 owad\u00f3w, w tym \u0142\u0105tek i much polnych. Subtelne uk\u0142ady owadzich p\u0142aszczyzn no\u015bnych, elastycznych i bardzo wytrzyma\u0142ych, uwa\u017ca\u0142 widocznie za bardziej godne na\u015bladownictwa ni\u017c skrzyd\u0142a ptak\u00f3w. Ale zachowane w archiwum rodzinnym rysunki \u015bwiadcz\u0105, \u017ce tak\u017ce ptakom po\u015bwi\u0119ca\u0142 sporo uwagi, studiuj\u0105c budow\u0119 skrzyde\u0142 ruchomych i mechanik\u0119 ptasiego lotu.<\/p>\n

<\/em>\u00a0<\/p>\n

Pawe\u0142 Elsztain, ?Modelarstwo lotnicze w Polsce”, WKi\u0141, Warszawa 1986<\/strong><\/p>\n<\/td>\n<\/tr>\n<\/tbody>\n<\/table>\n\n\n\n

\n <\/p>\n<\/td>\n<\/tr>\n<\/tbody>\n<\/table>\n \nCzes\u0142aw Ta\u0144ski urodzi\u0142 si\u0119 w maj\u0105tku Pieczyska (pow. gr\u00f3jecki), w zubo\u017ca\u0142ej rodzinie ziemia\u0144skiej. Jego ojciec bra\u0142 udzia\u0142 w powstaniu styczniowym; wi\u0119ziony i gn\u0119biony kontrybucjami, podupad\u0142 materialnie. Matka uczy\u0142a si\u0119 malarstwa, co niew\u0105tpliwie mia\u0142o wp\u0142yw na malarskie zami\u0142owania syna.<\/p>\n \nUko\u0144czy\u0142 III Gimnazjum w Warszawie oraz Warszawsk\u0105 Szko\u0142\u0119 Rysunku. Wykazywa\u0142 du\u017cy talent i zami\u0142owanie do obranej dziedziny sztuki. Otrzymawszy stypendium im. Korwina-Szyma-nowskiego, w 1883 r. wyjecha\u0142 do Monachium, gdzie studiowa\u0142 blisko dwa lata w Akademii Sztuk Pi\u0119knych. W 1885 r. wyjecha\u0142 do Moskwy, tam du\u017co malowa\u0142, bra\u0142 udzia\u0142 w wystawach oraz pracach Towarzystwa Moskiewskich Malarzy. Zdoby\u0142 uznanie jako portrecista, pejza\u017cysta i malarz koni.<\/p>\n \nW 1893 r. wraz z ma\u0142\u017conk\u0105 Mari\u0105 z Jakubowskich osiad\u0142 w miejscowo\u015bci Wygoda k. Janowa Podlaskiego. Malowa\u0142 m.in. portrety cennych koni ze stadniny pa\u0144stwowej. W\u0142a\u015bnie tam prowadzi\u0142 eksperymenty lotnicze. W 1894 r. zbudowa\u0142 pierwszy w Polsce model samolotu z nap\u0119dem gumowym. Wykona\u0142 kilka modeli lataj\u0105cych, w tym tak\u017ce szybowc\u00f3w, a w p\u00f3\u017aniejszym okresie szybowiec-lotni\u0119, na kt\u00f3rym w 1896 r. dokona\u0142 kilku lot\u00f3w, a raczej skok\u00f3w, o\u00a0 d\u0142ugo\u015bci 20-40 metr\u00f3w. Za miejsce startu s\u0142u\u017cy\u0142a mu zbudowana w tym celu drewniana platforma o wysoko\u015bci oko\u0142o 3,5 metra. Dzi\u0119ki tym pr\u00f3bom przeszed\u0142 do historii jako pionier polskiego szybownictwa.<\/p>\n \nW 1899 r. przerwa\u0142 pr\u00f3by lotnicze i przeni\u00f3s\u0142 si\u0119 z rodzin\u0105 do Warszawy. Aby poprawi\u0107 sw\u0105 sytuacj\u0119 finansow\u0105, zaj\u0105\u0142 si\u0119 wy\u0142\u0105cznie malarstwem. W latach 1901-02 wyjecha\u0142 do Pary\u017ca i tam studiowa\u0142 w Akademii Sztuk Pi\u0119knych Juliena. Du\u017co pracowa\u0142, zdoby\u0142 uznanie<\/p>\n i\u00a0 kilka odznacze\u0144 na presti\u017cowych konkursach. Po\u00a0\u00a0 powrocie\u00a0\u00a0 do\u00a0\u00a0 Warszawy\u00a0\u00a0 po\u015bwi\u0119ci\u0142\u00a0 si\u0119 malarstwu.<\/p>\n \nLotnicza pasja nie opuszcza\u0142a go jednak. Z przyjaci\u00f3\u0142mi zawi\u0105za\u0142 w Warszawie K\u00f3\u0142ko Awiacyjne, odbywaj\u0105ce co miesi\u0105c zebrania w celu poszerzenia wiedzy o tej dopiero raczkuj\u0105cej dziedzinie. W efekcie, w 1905 r. powr\u00f3ci\u0142 do dzia\u0142alno\u015bci na polu konstrukcji lotniczych. Zbudowa\u0142 \u015bmig\u0142owiec oraz samolot \u0141\u0105tka, obie konstrukcje by\u0142y jednak nieudane. Spore sukcesy odni\u00f3s\u0142 natomiast jako popularyzator lotnictwa. Demonstrowa\u0142 swoje modele lataj\u0105ce w warszawskim Muzeum Przemys\u0142u i Handlu, urz\u0105dzi\u0142 ich wystaw\u0119 w warszawskim Domu Technika.<\/p>\n \nPodczas I wojny \u015bwiatowej zajmowa\u0142 si\u0119 malarstwem. W 1920 r. zg\u0142osi\u0142 si\u0119 ochotniczo do WP. W okresie mi\u0119dzywojennym wystawia\u0142 swoje obrazy w Warszawie i Krakowie. Wiele jego prac kupiono do warszawskiej Zach\u0119ty i muze\u00f3w pa\u0144stwowych. W swym mieszkaniu (ul. Mazowiecka 2) starannie utrzymywa\u0142 bogaty zbi\u00f3r modeli lotniczych, rysunk\u00f3w, szkic\u00f3w i materia\u0142\u00f3w dotycz\u0105cych lotnictwa. W roku 1925 na \u0142amach ?M\u0142odego Lotnika” opisa\u0142 swoje eksperymenty lotnicze z lat 90. XIX wieku. W dalszym ci\u0105gu pasjonowa\u0142o go zagadnienie lotu pionowego. Pr\u00f3by z modelami przeprowadza\u0142 w Milan\u00f3wku pod Warszaw\u0105. Wsp\u00f3\u0142pracowa\u0142 z Lig\u0105 Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, zosta\u0142 odznaczony Z\u0142ot\u0105 Odznak\u0105 Honorow\u0105 tej organizacji (1935).<\/p>\n \nOstatnie lata \u017cycia, pod okupacj\u0105 niemieck\u0105 sp\u0119dzi\u0142 w domu rodzinnym we wsi Olszanka – Ma\u0142e Pieczyska k. Puszczy Maria\u0144skiej, gdzie zmar\u0142 24 lutego 1942 r. Pochowany zosta\u0142 na cmentarzu w Puszczy Maria\u0144skiej.<\/p>\n \nW 1956 r., w 60. rocznic\u0119 pionierskiej dzia\u0142alno\u015bci szybowcowej Ta\u0144skiego, Aeroklub PRL ustanowi\u0142 medal jego imienia, przyznawany corocznie za najwybitniejsze osi\u0105gni\u0119cia szybowcowe. Jego imi\u0119 nosz\u0105: liceum w Puszczy Maria\u0144skiej, Szko\u0142a Szybowcowa w Fordonie k. Bydgoszczy (nieistniej\u0105ca obecnie) oraz ulice, m.in. w Warszawie, Gda\u0144sku i Krakowie.<\/p>\n \nSyn Ta\u0144skich Tadeusz (ur. w 1892 r. w Janowie Podlaskim), wybitny konstruktor silnik\u00f3w i samochod\u00f3w, zgin\u0105\u0142 w 1941 r. w obozie koncentracyjnym w O\u015bwi\u0119cimiu.<\/p>\n \nms<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" Czes\u0142aw Ta\u0144ski urodzi\u0142 si\u0119 w maj\u0105tku Pieczyska (pow. gr\u00f3jecki), w zubo\u017ca\u0142ej rodzinie ziemia\u0144skiej. Jego ojciec bra\u0142 udzia\u0142 w powstaniu styczniowym; wi\u0119ziony i gn\u0119biony kontrybucjami, podupad\u0142 materialnie. Matka uczy\u0142a si\u0119 malarstwa, co niew\u0105tpliwie mia\u0142o wp\u0142yw na malarskie zami\u0142owania syna.<\/p>\n","protected":false},"author":3,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_mi_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[],"tags":[157],"class_list":["post-787","post","type-post","status-publish","format-standard","tag-igus"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/787","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/3"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=787"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/787\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=787"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=787"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=787"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}