Jak ze zu\u017cytych p\u0142yt kompaktowych wykona\u0107 zupe\u0142nie nowe obudowy telewizor\u00f3w, mikser\u00f3w, desek rozdzielczych i b\u0142otnik\u00f3w samochodowych? Spos\u00f3b na to znale\u017ali polscy naukowcy z warszawskiego Instytutu Chemii Przemys\u0142owej (IChP), kt\u00f3rzy opracowali nowatorsk\u0105 metod\u0119 otrzymywania tworzyw sztucznych – tzw. “kompozyt\u00f3w polimerowych” – z odpad\u00f3w poliw\u0119glan\u00f3w, zawartych w p\u0142ytach kompaktowych. <\/p>\n
\nKa\u017cdego dnia do \u015bmieci trafia bardzo du\u017co zu\u017cytych p\u0142yt kompaktowych z nagran\u0105 muzyk\u0105 czy danymi. W dodatku cz\u0119sto niszczone s\u0105 ogromne liczby nielegalnych – pirackich p\u0142yt. “W efekcie powstaj\u0105 odpady produkcyjne i poprodukcyjne, kt\u00f3re mo\u017cna ponownie wykorzysta\u0107” – podkre\u015bla jeden z tw\u00f3rc\u00f3w wynalazku, doc. Zbigniew Wielgosz.\u00a0 <\/p>\n
Jak wyja\u015bnia, poliw\u0119glan, z kt\u00f3rego s\u0105 wykonane p\u0142yty kompaktowe, to “bardzo cenne tworzywo nale\u017c\u0105ce do grupy polimer\u00f3w konstrukcyjnych”. Jednak materia\u0142u, z kt\u00f3rego powstaj\u0105 p\u0142yty, nie mo\u017cna zastosowa\u0107 bezpo\u015brednio do ponownego wyprodukowania p\u0142yty kompaktowej. “Jest to bardzo skomplikowany wyr\u00f3b, bo poza poliw\u0119glanem w jego sk\u0142adzie znajduj\u0105 si\u0119 jeszcze m.in. warstwa aluminium i lakier” – wylicza naukowiec.<\/p>\n
\nTymczasem technologia opracowana w IChP, pozwala na bazie poliw\u0119glanu z p\u0142yt otrzyma\u0107 nowy materia\u0142. Dzi\u0119ki swoim w\u0142a\u015bciwo\u015bciom mo\u017ce on by\u0107 wykorzystany do konstruowania obudowy telewizor\u00f3w, komputer\u00f3w. W przemy\u015ble samochodowym pos\u0142u\u017cy do produkcji desek rozdzielczych, b\u0142otnik\u00f3w. Znajdzie r\u00f3wnie\u017c wiele zastosowa\u0144 w przemy\u015ble AGD.<\/p>\n
\nJak wyja\u015bnia doc. Wielgosz, nowa technologia wykorzystuje proces “reaktywnego wyt\u0142aczania”, kt\u00f3ry polega na tym, \u017ce polimer jest poddawany procesom chemicznym w wysokiej temperaturze. “Zachodz\u0105 one w urz\u0105dzeniu przetw\u00f3rczym zwanym: wyt\u0142aczark\u0105. Cho\u0107 jest to bardzo skomplikowane urz\u0105dzenie, to w du\u017cym uproszczeniu mo\u017cna por\u00f3wna\u0107 go do maszynki do mi\u0119sa, z mo\u017cliwo\u015bci\u0105 ogrzewania do wysokiej temperatury. Do stopionego w wyt\u0142aczarce polimeru, dodawane s\u0105 zwi\u0105zki chemiczne, kt\u00f3re powoduj\u0105, \u017ce przekszta\u0142ca si\u0119 on chemicznie, rozga\u0142\u0119zia i sieciuje” – opisuje naukowiec.<\/p>\n
\nZapewnia, \u017ce nowe tworzywo jest szczeg\u00f3lnie przydatne przy produkcji tych wszystkich element\u00f3w konstrukcyjnych, kt\u00f3re wymagaj\u0105 bardzo dobrej odporno\u015bci i wytrzyma\u0142o\u015bci mechanicznej. “W gronie tworzyw, pod wzgl\u0119dem wytrzyma\u0142o\u015bci i mo\u017cliwo\u015bci termicznych, materia\u0142 plasuje si\u0119 w czo\u0142\u00f3wce tworzyw sztucznych” – przekonuje.<\/p>\n
\nDoc. Wielgosz dodaje, \u017ce uczeni maj\u0105 wci\u0105\u017c ogromne mo\u017cliwo\u015bci w zakresie modyfikacji tego tworzywa. “Mo\u017ce ono wyst\u0119powa\u0107 bez dodatk\u00f3w, ale mo\u017ce r\u00f3wnie\u017c by\u0107 \u0142\u0105czone z tzw. nape\u0142niaczami, kt\u00f3re zmieniaj\u0105 w\u0142a\u015bciwo\u015bci tworzywa w zale\u017cno\u015bci od potrzeb” – t\u0142umaczy.<\/p>\n
\n“Do opracowanego przez nas tworzywa mo\u017cna wprowadza\u0107 m.in. w\u0142\u00f3kno szklane, grafit, kt\u00f3ry daje du\u017ce mo\u017cliwo\u015bci \u015blizgowe, a jednocze\u015bnie du\u017c\u0105 odporno\u015b\u0107 na \u015bcieranie, co jest bardzo wa\u017cne w r\u00f3\u017cnych elementach technicznych” – opisuje.<\/p>\n
\nDo tego tworzywa mo\u017cna r\u00f3wnie\u017c wprowadza\u0107 dodatki typu “nano”, kt\u00f3re powoduj\u0105, \u017ce kompozyty staj\u0105 si\u0119 nanokompozytami. “Nawet niewielka ilo\u015b\u0107 nanododatk\u00f3w powoduje radykalne i korzystne zmiany w\u0142a\u015bciwo\u015bci takiego tworzywa sztucznego. Zwi\u0119ksza ich sztywno\u015b\u0107, wytrzyma\u0142o\u015b\u0107 mechaniczn\u0105, a jednocze\u015bnie zmniejsza palno\u015b\u0107” – opisuje naukowiec.<\/p>\n
\nPrace badawczo-rozwojowe nad technologi\u0105 zosta\u0142y ju\u017c zako\u0144czone. Obecnie Instytut szuka partnera z przemys\u0142u, g\u0142\u00f3wnie spo\u015br\u00f3d ma\u0142ych i \u015brednich przedsi\u0119biorstw, kt\u00f3ry umo\u017cliwi\u0142by wdro\u017cenie opracowanej technologii.<\/p>\n
\nSiedmioosobow\u0105 grup\u0105 badawcz\u0105 IChP, kt\u00f3ra opracowa\u0142a nowatorskie kompozyty kierowa\u0142a doc. dr hab. in\u017c. Regina Jezi\u00f3rska. Polscy naukowcy za swoje odkrycie otrzymali m.in.: dwa z\u0142ote medale na targach innowacyjno\u015bci w Moskwie i Brukseli.<\/p><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Jak ze zu\u017cytych p\u0142yt kompaktowych wykona\u0107 zupe\u0142nie nowe obudowy telewizor\u00f3w, mikser\u00f3w, desek rozdzielczych i b\u0142otnik\u00f3w samochodowych?<\/p>\n","protected":false},"author":3,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_mi_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[34],"tags":[],"class_list":["post-4455","post","type-post","status-publish","format-standard","category-wydarzenie"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/4455","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/3"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=4455"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/4455\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=4455"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=4455"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=4455"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}