Sprostowanie:<\/strong><\/p>\n <\/strong>\u00a0<\/p>\n W czerwcowym wydaniu Design News, autorem artyku\u0142u ?Co ja wiem o PLN? by\u0142 S\u0142awomir J\u0119drasiak, a nie ? jak omy\u0142kowo wydrukowali\u015bmy ? Micha\u0142 Murawski.<\/p>\n \u00a0<\/p>\n Autor\u00f3w i czytelnik\u00f3w przepraszamy.<\/p>\n<\/td>\n<\/tr>\n<\/tbody>\n<\/table>\n \nKonstrukcje kompozytowe od lat zajmuj\u0105 wa\u017cne miejsce w wielu ga\u0142\u0119ziach przemys\u0142u ? elementy samolot\u00f3w, jacht\u00f3w, samochod\u00f3w, zbiorniki… D\u0142ugo mo\u017cna wymienia\u0107 zastosowania laminat\u00f3w. O wiele kr\u00f3tsza jest lista wyspecjalizowanych aplikacji wspomagaj\u0105cych prac\u0119 in\u017cynier\u00f3w-projektant\u00f3w, zajmuj\u0105cych si\u0119 wyrobami z laminat\u00f3w. Jednym z rozwi\u0105za\u0144, kt\u00f3re uwzgl\u0119dniaj\u0105 t\u0119 specyficzn\u0105 bran\u017c\u0119, jest system CATIA produkowany przez Dassault Systemes<\/strong><\/p>\n \n \nDEFINICJA<\/strong> stref (liczba warstw), mo\u017cliwe kszta\u0142ty arkuszy i uk\u0142ady ? definicje regu\u0142 sk\u0142adania<\/em><\/p>\n \nSpecyfika projektowania wyrob\u00f3w kompozytowych obejmuje kilka zagadnie\u0144. Zaprojektowanie bry\u0142y przedmiotu i umieszczenie na rysunkach opis\u00f3w dotycz\u0105cych laminowania to najcz\u0119\u015bciej obecnie spotykana metodologia pracy ? warstwy nak\u0142adane s\u0105 do osi\u0105gni\u0119cia zadanej grubo\u015bci w odpowiednich miejscach, z uwzgl\u0119dnieniem kierunku w\u0142\u00f3kien ? jednak najcz\u0119\u015bciej po prostu respektuje si\u0119 zasad\u0119, \u017ce (pomijaj\u0105c wyroby o ?kierunkowym? charakterze) w\u0142\u00f3kna maj\u0105 si\u0119 w kolejnych warstwach krzy\u017cowa\u0107.<\/p>\n \nFilozofia przygotowania projektu i dokumentacji wyrobu kompozytowego zak\u0142ada podzia\u0142 procesu na dwa etapy: projektowanie (Engineering<\/em>) i przygotowanie produkcji (Manufacturing<\/em>).<\/p>\n \nPrzygotowanie projektu ? CPE, CPD (Composites Engineering<\/em>, Composites Design<\/em>)<\/strong><\/p>\n \nEtap ten obejmuje definicj\u0119 tzw. stref, czyli obszar\u00f3w, kt\u00f3re mi\u0119dzy sob\u0105 r\u00f3\u017cni\u0105 si\u0119 sposobem zbrojenia. Obejmuje ona ilo\u015b\u0107 warstw, rodzaj zbrojenia i kierunek uk\u0142adania. Strefy oparte s\u0105 na powierzchni, kt\u00f3ra odpowiada powierzchni projektowanego przedmiotu ? np. kad\u0142ubowi \u0142odzi. U\u017cytkownik ma mo\u017cliwo\u015b\u0107 ustalenia tzw. regu\u0142 sk\u0142adania (definicja stref pozwala na r\u00f3\u017cne uk\u0142ady arkuszy zbrojenia), z kt\u00f3rych wynikaj\u0105 kszta\u0142ty, liczba arkuszy i uk\u0142ad warstw. Ustalane s\u0105 przenikania mi\u0119dzy strefami, a tak\u017ce ich wp\u0142yw na kszta\u0142t poszczeg\u00f3lnych arkuszy.<\/p>\n \nSystem wykrywa granice stref, kt\u00f3rych przenikania nie okre\u015blono, i zwraca uwag\u0119 na mo\u017cliwo\u015b\u0107 wyst\u0105pienia zjawiska delaminacji. Informacje te pozwalaj\u0105 na automatyczne stworzenie dokumentacji procesu, obejmuj\u0105cej wykaz i opis poszczeg\u00f3lnych arkuszy, przypisanie ich do odpowiedniej warstwy (poziomu) w produkcie i okre\u015blenie kolejno\u015bci uk\u0142adania arkuszy w formie. System na tym etapie tworzy kompletn\u0105 dokumentacj\u0119 arkuszy, uwzgl\u0119dniaj\u0105c\u0105 tzw. pe\u0142ne p\u0142aty (te, kt\u00f3re nie wychodz\u0105 poza granic\u0119 strefy), linie przenikania, kszta\u0142ty wykroj\u00f3w (z uwzgl\u0119dnieniem stopniowania arkuszy w miejscach przenikania stref).<\/p>\n \nWarto zaznaczy\u0107, \u017ce projekt jest asocjatywny z makiet\u0105 3D, w kontek\u015bcie kt\u00f3rej powsta\u0142 ? modyfikacja pierwotnej powierzchni poci\u0105ga za sob\u0105 zmian\u0119 dokumentacji arkuszy. Mo\u017cliwa jest wizualizacja poszczeg\u00f3lnych element\u00f3w zbrojenia w \u015brodowisku 3D, jak i wykonanie, kt\u00f3re opiera si\u0119 na dokumentacji rysunkowej. System pozwala te\u017c na wykonanie raportu i zestawienia wszystkich arkuszy w produkcie, a tak\u017ce uwzgl\u0119dni\u0107 instalacj\u0119 r\u00f3\u017cnego rodzaju wk\u0142adek.<\/p>\n \nPrzygotowanie produkcji ? CPM (Composites Design for<\/em> Manufacturing<\/em>)<\/strong><\/p>\n \nOczywi\u015bcie, podstaw\u0105 dla dokumentacji produkcyjnej jest model przygotowany w modu\u0142ach CPE i CPD. Rozr\u00f3\u017cnienie dw\u00f3ch \u015brodowisk wynika ze specyfiki produkt\u00f3w laminatowych ? efekt skurczu, cz\u0119sta konieczno\u015b\u0107 u\u017cywania naddatk\u00f3w. Zjawiska te ka\u017c\u0105 rozdzieli\u0107 proces projektowy od produkcyjnego ? o ile pierwszy skupia si\u0119 na wyrobie gotowym, finalnym, o tyle drugi analizuje proces ?wstecz? ? pozwalajac okre\u015bli\u0107 parametry pocz\u0105tkowe. W efekcie mamy do czynienia z powierzchniami i kraw\u0119dziami dwojakiego rodzaju: projektowymi (kt\u00f3re odpowiadaj\u0105 produktowi gotowemu) i produkcyjnymi (reprezentuj\u0105cymi stan wyj\u015bciowy, a wi\u0119c kraw\u0119dzie wycinanych arkuszy i powierzchni\u0119 rzeczywist\u0105 formy).<\/p>\n \nWa\u017cnym krokiem w procesie jest kontrola wykonalno\u015bci. Trzeba zwr\u00f3ci\u0107 uwag\u0119 na mo\u017cliwo\u015b\u0107 u\u0142o\u017cenia maty lub tkaniny na powierzchniach innych ni\u017c p\u0142askie ? materia\u0142y zbrojenia maj\u0105 pewn\u0105 odkszta\u0142calno\u015b\u0107, ma ona jednak swoje granice. Dzi\u0119ki analizie mo\u017cna przed rozpocz\u0119ciem fizycznej realizacji projektu wskaza\u0107 miejsca, kt\u00f3rym nale\u017cy po\u015bwi\u0119ci\u0107 wi\u0119cej uwagi b\u0105d\u017a wr\u0119cz je zmodyfikowa\u0107, w celu unikni\u0119cia lokalnych ?zak\u0142adek?.<\/p>\n \nKolejny krok to wykonanie ostatecznych rozkroj\u00f3w arkuszy poszycia. Dodatkowe mo\u017cliwo\u015bci w tym wzgl\u0119dzie to np. transfer geometrii (linii, punkt\u00f3w) z 2D na 3D i odwrotnie, dzi\u0119ki czemu mo\u017cna umie\u015bci\u0107 na arkuszu, np.: linie po\u0142\u0105cze\u0144, punkty kontrolne itp.<\/p>\n \nCa\u0142y czas funkcjonuje synchronizacja mi\u0119dzy danymi projektowymi (Engineering<\/em>) a wykonawczymi (Manufacturing<\/em>). Gotowe kszta\u0142ty arkuszy mo\u017cna eksportowa\u0107 do format\u00f3w zewn\u0119trznych (DXF, IGES 2D lub 3D) oraz wykona\u0107 z nich dokumentacj\u0119 rysunkow\u0105.<\/p>\n \nAnaliza struktur kompozytowych (MES) i prace towarzysz\u0105ce<\/strong><\/p>\n \nDzi\u0119ki precyzyjnemu okre\u015bleniu struktury kompozytu ? obejmuj\u0105cemu: ilo\u015b\u0107 warstw, kierunek ich uk\u0142adania, w\u0142a\u015bciwo\u015bci w\u0142\u00f3kien i \u017cywicy ? CATIA dysponuje mo\u017cliwo\u015bci\u0105 wykonania siatki do analiz wytrzyma\u0142o\u015bciowych (MES). Pozwala to na analiz\u0119 i optymalizacj\u0119 projektowanych wyrob\u00f3w, np. pod k\u0105tem oszcz\u0119dno\u015bci materia\u0142owych, przy zachowaniu odpowiednich parametr\u00f3w mechanicznych. Rozwi\u0105zanie to jest w praktyce stosowane np. przy projektowaniu jacht\u00f3w regatowych, w kt\u00f3rych nie mo\u017cna sobie pozwoli\u0107 na kompromis w kwestii wytrzyma\u0142o\u015bci i bezpiecze\u0144stwa, a z drugiej strony ? ka\u017cdy kilogram mniej to istotna oszcz\u0119dno\u015b\u0107. O ile jednak w jachcie chodzi o dop\u0142yni\u0119cie do mety w jak najkr\u00f3tszym czasie, o tyle w przeci\u0119tnym przedsi\u0119biorstwie istotn\u0105 kwesti\u0105 b\u0119d\u0105 oszcz\u0119dno\u015bci materia\u0142owe. Poza kosztami istnieje aspekt zdrowotny i ekologiczny ? warto zwr\u00f3ci\u0107 uwag\u0119 na ka\u017cdy niepotrzebnie emitowany do atmosfery i wdychany przez pracownik\u00f3w kilogram styrenu.<\/p>\n \nNie nale\u017cy zapomina\u0107, \u017ce z regu\u0142y wyroby kompozytowe produkowane s\u0105 z wykorzystaniem form. Przy wyrobach o wysokim stopniu komplikacji konstrukcja formy to wyzwanie samo w sobie. Opisywane rozwi\u0105zanie oparte zosta\u0142o na wysokiej jako\u015bci systemie CAD\/CAM, dzi\u0119ki czemu w jednym \u015brodowisku mo\u017cliwe jest okre\u015blenie zar\u00f3wno kszta\u0142tu przedmiotu, jak i struktury kompozytu, wykonanie analiz MES wyrobu oraz przygotowanie konstrukcji i dokumentacji formy ? \u0142\u0105cznie z przygotowaniem np. frezowania formy na obrabiarce numerycznej. <\/p>\n![\"\"](\"https:\/\/www.designnews.pl\/wp-content\/uploads\/2018\/02\/img\/21131d9a.gif\")
<\/p>\n