Używanie programów ogólnego zastosowania wydłuża czas poświęcany na tworzenie projektów i towarzyszącej im dokumentacji technicznej. Dodatkowo działanie takie zwiększa prawdopodobieństwo powstawania błędów a one z kolei mogą doprowadzić do znacznego wzrostu kosztów związanych z opóźnieniami oraz koniecznością wprowadzania niezbędnych poprawek. Są to dwa główne argumenty przemawiające za przejściem na aplikacje dedykowane. Oprogramowaniem rozwiązującym właśnie takie problemy jest AutoCAD Electrical firmy Autodesk. Program ten jest narzędziem zorientowanym na tworzenie projektów elektrycznych. Zapewnia ono tworzenie projektów elektrycznych w sposób kompleksowy, czyli poczynając od schematów ideowych przez schematy montażowe na zestawieniach materiałowy kończąc. Aplikacja AutoCAD Electrical zawiera wszystkie funkcje typowe dla programu AutoCAD dodatkowo rozszerzone o narzędzia niezbędne dla projektów elektrycznych. Program, dzięki swojej funkcjonalności, oferuje znaczne obniżenie kosztów związane z kontrolą błędów w czasie rzeczywistym, co z kolei wpływa na znaczne zwiększenie wydajności.
AutoCAD Electrical 2009, jako aplikacja do tworzenia projektów sterowania elektrycznego, pozwala wykorzystywać wiele międzynarodowych standardów rysunku technicznego takich jak:
-
– IEC – International Electromechanical Commission (European)
-
– JIC – Joint Industrial Council (Adapted by ANSI-United States)
-
– JIS – Japanese Industrial Standard
-
– GB – Guo Biao 2312-80 (Chinese National Standard)
-
– AS – Australian Standard
Umożliwia to tworzenie projektów spełniających wymagania konkretnego klienta.
Należy również wspomnieć o fakcie, że program posiada funkcjonalność pozwalającą na zamianę symboli zgodnych z jednym standardem na symbole innego standardu bez konieczności tworzenia nowego projektu i następuje to automatycznie. Odpowiednie narzędzie umożliwia zamianę wszystkich bloków projektu lub tylko tych wskazanych przez użytkownika. Procesowi temu można poddać nie tylko całe projekty, ale również pojedyncze rysunki danego projektu. Innym udogodnieniem wynikającym z potrzeby funkcjonowania na rynkach międzynarodowych jest możliwość konwersji językowej. Program, w oparciu o zaimplementowaną bazę danych języków, dokonuje tłumaczenia tekstów użytych w projekcie. Bazę taką można oczywiście uzupełniać o nowe słowa, wyrażenia lub języki, zgodnie z pojawiającymi się potrzebami.
Interfejs użytkownika (Menadżer projektu) ułatwia nawigowanie i zarządzanie całymi projektami jak i poszczególnymi ich rysunkami. Pozwala to projektantowi skoncentrować się bardziej na procesie projektowym a mniej na organizowaniu struktury tworzonej przez siebie dokumentacji technicznej. Interfejs oprócz standardowych funkcji edycyjnych (otwieranie rysunków, tworzenie projektów) umożliwia takie operacje jak konfigurację właściwości, aktualizację tabliczek rysunkowych czy też reorganizację kolejności rysunków.
Przydatną funkcją jest również edytor symboli, pozwalający na tworzenie własnych bloków programu AutoCAD Electrical 2009. Funkcjonalność ta udostępnia użytkownikowi środowisko edycyjne, pozwalające na wprowadzanie własnych bloków, zachowujących pełną funkcjonalność i inteligencję standardowych elementów programu. Każdy taki blok może w łatwy sposób stać się częścią menu i być wykorzystywany w programie jak inne zaimplementowane elementy biblioteki. Za pomocą tego edytora możliwe jest również otwieranie i dokonywanie zmian w już istniejących symbolach oraz wprowadzanie parametrów zdefiniowanych przez użytkownika.
W celu przyspieszenia procesu projektowego, AutoCAD Electrical 2009 wyposażony jest w obszerną bibliotekę komponentów elektrycznych. Zawiera ona elementy takie jak lampki sygnalizacyjne, wszelkiego rodzaju łączniki czy też sterowniki programowalne. W przypadku sterowników PLC możliwa jest dwukierunkowa wymiana danych do i z oprogramowania PLC (Rockwell Automation’s PLC oraz Schneider Electric’s UnityTM). Osoba programująca sterownik nie musi ponownie przetwarzać adresów i ich opisów. Otrzymuje je w wersji kompatybilnej z oprogramowaniem sterownika.
Oprócz komponentów elektrycznych biblioteka zawiera również symbole z zakresu pneumatyki, hydrauliki, schematów orurowania i aparatury pomiarowej, co w znacznym stopniu zwiększa jej funkcjonalność. W ten sposób użytkownik ma do dyspozycji ponad 350 000 komponentów pochodzących od najpopularniejszych producentów. Wszystkie informacje dotyczące dostawców osprzętu zawarte są w bazie danych, którą można poddawać edycji, dodając nowych producentów i nowe artykuły. Ta sama sytuacja odnosi się do sterowników programowalnych. Można korzystać z gotowych modeli dostępnych w bazie danych lub uzupełniać ją o modele innych producentów, jeśli zachodzi taka potrzeba.
Program AutoCAD Electrical 2009 dzięki zaimplementowanym narzędziom zapobiega powstawaniu błędów, wynikających z ręcznego numerowania przewodów i komponentów. Daje on możliwość automatycznego numerowania, nadawania etykiet komponentom w miarę ich wprowadzania do tworzonego projektu. Uniemożliwia to dublowanie oznaczeń, gdyż program na bieżąco sprawdza poprawność etykiet i w przypadku wystąpienia jakichkolwiek nieprawidłowości informuje o tym fakcie użytkownika. W przypadku numeracji przewodów program sam wyszukuje wolne miejsce wzdłuż przewodu i umieszcza w nim kolejny numer. Jeśli takie miejsce jest z różnych względów niedostępne wówczas numeracja jest umieszczona w pewnej odległości od przewodu i logicznie z nim powiązana za pomocą linii odniesienia. Jeśli użytkownik nie chce, aby w jakimś miejscu projektu numeracja przewodów lub komponentów ulegała automatycznej aktualizacji, może wspomniane elementy zablokować. Wówczas wprowadzane zmiany będą dotyczyły wszystkich elementów poza tymi, którym nadano format „zablokowany”.
Jeśli chodzi o kontrolę błędów w czasie rzeczywistym to podobna sytuacja ma miejsce w przypadku tworzenia powiązań cewka – zestyk. Oprogramowanie śledzi na bieżąco liczbę i rodzaj zestyków powiązanych z daną cewką przekaźnika i w przypadku przekroczenia limitów, wyświetla stosowny komunikat. Limity te określane są na podstawie kart katalogowych producenta.
W związku z tym, że twórcy oprogramowania położyli duży nacisk na automatyzację procesów tworzenia schematów i innych towarzyszącym im dokumentów również raporty projektu takie jak zestawienia materiałowe czy struktura okablowania są generowane automatycznie. Oczywiście projektant oprócz stosowania gotowych raportów może korzystać z możliwości tworzenia własnych. Program wspiera zapisywanie raportów w kilku najpopularniejszych formatach plików: ASCII, Microsoft® Access, Microsoft® Excel, CSV, XML.
AutoCAD Electrical 2009 ma zaimplementowane narzędzia testujące poprawność rysunkową i elektryczną tworzonych projektów. Pierwsza funkcja sprawdza i ewentualnie naprawia (usuwa) np. numery przewodów, które pozostały na schemacie lub też przewody o zerowej długości. Druga natomiast pokazuję informacje o niepodłączonych przewodach, komponentach oraz powtarzających się etykietach komponentów.
Inną przydatną funkcjonalnością są strzałki „źródła” i „celu”. Umożliwiają one łączenie przewodów znajdujących się na różnych rysunkach tak, aby tworzyły one spójną, logicznie całość. W dalszej kolejności, posługując się narzędziem „Nawiguj”, można swobodnie przechodzić między powiązanymi ze sobą przewodami, ale nie tylko. Narzędzie nawigacji ma znacznie szersze zastosowanie. Pozwala również odnajdywać zestyki powiązane z daną cewką przekaźnika oraz elementy schematów ideowych na podstawie schematów montażowych.
W programie AutoCAD Electrical 2009 istnieje również możliwość przejścia od schematów ideowych do schematów montażowych. Oprogramowanie tworzy listę komponentów w oparciu o schematy ideowe i na jej podstawie użytkownik umieszcza reprezentację graficzną symboli we wskazanym miejscu na rysunku. Operacja ta zapobiega powstawaniu błędów przy tworzeniu schematów montażowych, ponieważ użytkownik ma podgląd, które elementy zostały wstawione, a które jeszcze nie. Wstawione elementy są zaznaczane na liście symbolem „x”. Automatycznie tworzone jest również powiązanie między rysunkami. Jeśli użytkownik zmieni kluczowe dane na jednym rysunku wówczas zostanie poproszony o wyrażenie zgody na aktualizację pozostałych powiązanych rysunków.
Do dyspozycji jest także graficzny generator listwy zaciskowej. Funkcjonalność ta pozwala tworzyć i edytować listwy zaciskowe. W obrębie tego środowiska można wprowadzać mostki wewnętrzne, zewnętrzne czy też zmieniać ilość poziomów dla danego zacisku. Za pomocą tego narzędzia możliwe jest definiowanie widoku listwy zaciskowej, w postaci graficznej lub w postaci tabeli.
Tabele takie można umieszczać jako element istniejących rysunków lub w postaci nowych arkuszy projektu. W postaci tabelarycznej, użytkownik może własnoręcznie zdefiniować kolumny, które jego zdaniem powinny się znaleźć w tym widoku. Może to być np. informacja o wprowadzonych mostkach (zewnętrznych, wewnętrznych) tak, aby dane o strukturze okablowania były pełniejsze.
Nowością w tej wersji oprogramowania jest kreator obwodów sterowania. Narzędzie to pozwala w łatwy sposób tworzyć typowe układy sterowania w oparciu o definiowalne ustawienia takie jak: zastosowane komponenty, schematy połączeń oraz dane znamionowe i katalogowe. Na podstawie wprowadzonych danych użytkownik otrzymuje gotowy schemat bez konieczności tworzenia go od podstaw.
Można także zapisywać pewne typowe fragmenty lub całe obwody w menu użytkownika w celu ich późniejszego wykorzystania. Wstawiając taki obwód program automatycznie ponumeruje przewody i komponenty, dopasowując je do aktualnego rysunku lub projektu.
Inną zaletą programu jest możliwość przenoszenia danych z Auto- CAD Electrical 2009 do Autodesk Inventor Professional (poprzez plik xml) umożliwiając tworzenie wiązek przewodów w obszarze 3D na podstawie przygotowanego wcześniej projektu 2D. W ten sposób projektant może poprowadzić wspomnianą wiązkę w sposób najbardziej optymalny. Wykorzystując standardowe narzędzia Autodesk Inventor Professional możliwe jest sprawdzenie np. długości takiej wiązki czy dokonanie ewentualnych poprawek. Dodatkowo opisana powyżej operacja działa dwukierunkowo, czyli możliwe jest również eksportowanie danych do programu AutoCAD Electrical 2009. Na ich podstawie, użytkownik szybko i efektywnie utworzy schematy połączeń w obszarze 2D.
W przypadku projektów, które ze względu na swoją naturę angażują duże zasoby ludzkie, ważne jest zarządzanie danymi. Aby zapanować nad takim projektem i nad kolejnymi jego wersjami, kluczowe staje się efektywne organizowanie i zarządzanie dokumentacją wraz z powiązanymi z nią plikami. AutoCAD Electrical 2009 współpracuje z takim właśnie oprogramowaniem – Autodesk Productstream – sprzedawanym oddzielnie. Daje ono między innymi możliwość kontroli dokumentacji pod względem aktualności, zapobiegając tworzeniu kilku równorzędnych wersji, eliminując np. konieczność ręcznej aktualizacji tabliczek rysunkowych. Zapobiega również modyfikacji dokumentacji już skierowanej do produkcji. Nie bez znaczenia jest również możliwość zapisywania plików w formacie DWFTM. Posługując się oprogramowaniem Design Review i plikami we wspomnianym wcześniej formacie, członkowie zespołu projektowego mogą przeglądać, nanosić poprawki i komentarze do projektu, nie naruszając własności intelektualnej. Dołączane w ten sposób komentarze znacznie ułatwiają tworzenie właściwej i kompletnej dokumentacji, która może być przekazana do działu produkcyjnego.
Dzięki zaimplementowanej w oprogramowaniu możliwości śledzenia zmian, użytkownicy widzą, jakie zmiany zostały wprowadzone na rysunku od ostatniej aktualizacji. Rejestrowane zmiany dotyczą między innymi usuniętych komponentów, przewodów, zmian w wartościach znamionowych czy też numeracji.
Warto podkreślić, że zastosowanie w AutoCAD Electrical 2009 formatu DWG jako formatu rodzimego znacznie ułatwia wymianę danych z klientami lub dostawcami. Każdy program kompatybilny z formatem DWG (AutoCAD, AutoCAD LT) jest w stanie otwierać i edytować pliki stworzone za pomocą AutoCAD Electrical 2009.
AutoCAD Electrical 2009 umożliwia publikację pojedynczych rysunków lub całych projektów na stronach internetowych. Program tworzy strony w formacie HTML. Podczas umieszczania rysunków na wspomnianych wcześniej stronach użytkownik ma do dyspozycji cztery formaty plików: DWFx, DWF, JPEG, PNG. Dzięki opcji i-drop możliwe jest przenoszenie rysunków ze strony bezpośrednio do programu AutoCAD.
Podsumowując, AutoCAD Electrical 2009 dzięki swojej funkcjonalności oraz bogatym bibliotekom elementów w znaczący sposób ułatwia i upraszcza proces projektowy, zwiększając jego wydajność. Skracając czas potrzebny na przygotowanie dokumentacji umożliwia szybsze przejście do fazy realizacji projektu. W rezultacie zwiększa to konkurencyjność firmy na rynku.
PM MSD Radosław Stusiński
Man and Machine Software
